czwartek, 23 marca 2017

Błekit brylantowy i receptory nukleotydowe

Dawno już na blogu nie napisałem żadnego artykułu poświęconego działaniom barwników dodawanych do żywności. Kiedy więc po napisaniu poprzedniego posta o etoksykinie  w tym samym czasopiśmie znalazłem artykuł poświęcony błekitowi brylantowemu, miałem nadzieję na napisanie kolejnego posta z ładną konkluzją mówiącą czytelnikom czy jest to substancja, której można używać, czy po znalezieniu w składzie należy odstawić na półkę. Niestety nie okazało się to tak proste, jak na początku sądziłem.

Artykuł miał piękną nazwę, z góry zdradzającą ciekawy temat : Brilliant Blue Dyes in Daily Food: How Could Purinergic System Be Affected? Na samym początku czekało mnie trudne zadanie - przetłumaczyć na polski słowo "purinergic" i ogólnie zorientować się o jaki system chodzi. Na stronie wikipedii znalazłem jedynie hasło "purinergic receptor" - niestety bez linka do polskiej wersji strony.

Z pomocą przyszedł mi polski artykuł zamieszczony w postępach biochemi: Receptory nukleotydowe — budowa i funkcje, historia i perspektywy. Sprawa znanej każdemu ze szkoły cząsteczki ATP. Ze szkoły pamiętamy, że jest to cząsteczka która pełni podstawową rolę w przemianach energetycznych wewnątrz komórki i przez długi czas uważano, że jest to jedyna jej funkcja. Dopiero w latach 70-tych odkryto, że pełni ona również rolę przenoszenia określonych sygnałów poza komórką odkryto receptory na które działają cząsteczki ATP i ADP (tzw. receptory P2) oraz receptory na które działa adenozyna (receptory P1). Pierwotnie receptory te zostały nazwane receptorami purynergicznymi (adenina odpowiadająca za literkę A w ATP należy do grupy puryn). Ponieważ jednak oprócz ATP odkryto podobne receptory dla UTP (literka U to nukleotyd pirymidowy), zmieniono nazwę całej grupy na receptory nukleotydowe, chociaż w literaturze po dziś dzień funkcjonuje stara nazwa.

Wracając do błękitu brylantowego  (numer E133 na liście składników - jeżeli nie wchodzić w różnice pomiędzy poszczególnymi rodzajami błękitu brylantowego). Przed wejściem do unii europejskiej był zakazany w Niemczech, Austrii, Francji, Belgii, Norwegii. Obecnie jest dozwolona w UE. Niektórzy uważają że hamuje on oddychanie mitochondrialne. Zgodnie z artykułem substancja jest antagonistą P2RX7. Hamuje kanał Pannexin 1 w oocytach (kanał służy do uwalniania ATP). Dalej duża część artykułu omawia najnowsze badania wokoło P2RX7 oraz różne modele spożycia dwóch rodzajów błękitu brylantowego - niestety nie jestem w stanie przełożyć zaobserwowanych efektów na pozytywne/negatywne znaczenie dla zdrowia.

W końcowej części możemy znaleść zdanie "Our intention is to warn consumers about the possibility of a functional inhibition of the P2 receptors, including P2X7R in particular, caused by food intake." - świadczące o tym, że autorzy tekstu uważają że istnieje możliwość aby dawka spożywana normalnie w żywności miała wpływ na fizjologię ogranizmu. Nic więc dziwnego, że nie byłem w stanie wysnuć wniosku o szkodliwości lub nie substancji, skoro nie byli w stanie tego nawet zrobić autorzy publikacji...

Dlaczego w ogóle poruszam ten temat, nie dając konkretnego werdyktu? Większość przytoczonych badań, które sugerują możliwość istnienia związku między ADHD i tym konkretnym barwnikiem stosowanym w żywności jest z ostatnich 5 lat.  Jak piszą autorzy "Whereas there is no work linking purinergic signaling and deficit or hyperactivity disorder symptoms, it will not be a surprise if soon they appear".  Pokazuje to, że proces walidacji substancji pod kontem dopuszczalności stosowania w żywności musi być ciągły i nie można jednoznacznie stwierdzić nigdy że "udowodniono nieszkodliwość substancji." Biorąc pod uwagę naszą skończoną wiedzę, możemy udowodnić pożyteczne, bądź szkodliwe wpływy w określonym zakresie naszej skromnej wiedzy i chyba jest to najlepszy wniosek końcowy na chwilę obecną.

PS. Zapraszam do przeczytania wcześniejszego tekstu poświęconego uszkodzeniu genów przez błękit brylantowy i żółcień pomarańczową .

źródła
Brilliant Blue Dyes in Daily Food: How Could Purinergic System Be Affected? - Leonardo Gomes Braga Ferreira, Robson Xavier Faria, Natiele Carla da Silva Ferreira, and Rômulo José Soares-Bezerra w  International Journal of Food Science Volume 2016 (2016), Article ID 7548498,
http://dx.doi.org/10.1155/2016/7548498

Receptory nukleotydowe — budowa i funkcje, historia i perspektywy
Jolanta Barańska, Instytut Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN, Warszawa
Postępy Biochemii 60 (4) 2014 


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz