Tartrazyna - żółty barwnik

Na tartrazynę natknąłem się czytając książkę poświęconą alergii. Była tam jednym z dwóch substancji oskarżanych o powodowanie astmy. W poniższym tekście postaram się zweryfikować szkodliwość działania w.w. substancji.

Tatrazyna jest to żółty barwnik stosowany w przemyśle spożywczym. Oznaczony za pomocą symbolu E 102. Związek otrzymany po raz pierwszy w 1884 roku przez J.H. Ziegler i M. Locher. Przez niektóre źródła oskarżany o wywoływanie astmy, chociaż nie są znane badania które w sposób jednoznacznie potwierdzały by mechanizm. Podobnie niektóre źródła oskarżają substancję o wpływ na ADHD u dzieci. W większości przypadków blogi i artykuły o negatywnym działaniu substancji powoływały się głownie na inne blogi i artykuły, tworząc internetową wersję agencji "Jedna Pani Drugiej Pani"

Chcąc sprawdzić tezę o szkodliwym działaniu substancji przeczytałem kilka prac podsumowujących wyniki badań dla tej substancji. W pierwszym z nich autorzy badali wpływ tartrazyny i karmoizyny na wątrobę i nerki świnek morskich. Podawany był roztwór 1, 2 i 3% tych substancji jako woda do picia przez trzy tygodnie. Okazuje się, że obie te substancje uszkadzają i wątrobę i nerki (przy czym karmoizyna bardziej wątrobę a tartazyna nerki).

W kolejnym badaniu na myszach algerscy naukowcy również dowiedli że podawanie myszom rozyworu 1% i 2.5% tartrazyny prowadzi do uszkodzeń nerek - nie stwierdzili ich natomiast dla mniejszych steżeń roztworu.

Ostatnie z badań prowadzone na szczurach przez naukowców z uniwersytetu w Kairze pokazuje, ze faktycznie duże stężenia tartrazyny (1 i 2.5%) mogą zwiększać aktywność ruchową i doprowadzać do nadpobudliwości

Należy jednak zauważyć, że wszelkie te negatywne efekty były obserwowane w przypadku stężeń znacznie przekraczających dozwolone dzienne spożycie. Dla 1% w badaniu na myszach dawka dzienna wynosiła pow 1700mg/kg/dzień. Akceptowana dla ludzi maksymalna dzienna dawka to 7,5 mg na kilogram masy ciała,  Maksymalne dawki barwników dopuszczane do stosowania w żywności wahają się od 100mg do 500mg na kilogram, czyli stężenie ich nie przekracza 0,05%. Dla takich dawek nie stwierdzono negatywnych efektów w badanych myszach.

Po przeczytaniu badań skłaniałbym się do wniosku, że substancja ta powinna być raczej unikana przez osoby ze skłonnością do ADHD i astmy - na wszelki wypadek. Jednak o ile nie jesteś małym dzieckiem żywiącym się wyłącznie surimi, skórkami sera i dekoracjami cukierniczymi, to tartrazyna nie powinna ci szkodzić.

Jeżeli ktoś z czytelników dysponuje jednak dostępem do badań pokazujących szkodliwe efekty przy spożyciu nie przekraczającym dozwolonej dawki, niech podzieli się tą wiedzą w komentarzach - chętnie uzupełnię niniejszy artykuł.



Źródła:
"The Potential Health Hazard of Tartrazine and Levels of Hyperactivity, Anxiety-Like Symptoms, Depression and Anti-social behaviour in Rats" -Mervat M. Kamel*, Heba S. El-lethey, Journal of American Science, 2011;7(6)

"Comparative toxicity of food dyes on liver and kidney in guinea pigs: a histopathological study" - V.Rus, C. Gherman, V Miclaus, A. Mihalca, G.C. Nadas. Annals of RSCB Vol XV Issue 1.

"A thirteen week ad libitum administration toxicity study of Tartrazine in Swiss mice" - Nabila Mehedi, Nawel Mokrane, Omar Alami, Soraya Ainad-Tabet, Chahinaize Zaoui, Omar Kheroua i Djamel Saidi. African Journal od Biotechnology vol 12(28) 10 lipiec 2013